Familie Overling
De dood van Albertje
door Karel Berkhuysen
Duitsch geld staat er sinds jaar en dag op het uithangbordje van Overling’s Bank in de Doetinchemse Waterstraat. In het pand ernaast woont directeur Anton Overling samen met zijn vrouw Maria en vier kinderen: Toos, Niny, Riet en Albertje. Ook zijn schoonmoeder woont bij hen in. Zij heeft haar woonplaats Den Haag verlaten na een bombardement op dìe stad. Op de zolderverdieping is een Duitse militair ingekwartierd.
Woensdag 19 maart 1945 is een katholieke feestdag; Sint Jozef. Vandaar dat Maria Overling met haar moeder en drie dochters naar de ochtendmis in de Paskerk gaat. De vijfjarige Albertje blijft thuis bij Anton. Hij is nog te jong om mee te gaan.
Het is tien over half negen. De kerkdienst is in volle gang als ze plotseling zware dreunen van ontploffingen horen. Het is dichtbij, zodat ze samen met de andere kerkgangers schuilen in de gewelven van de kerk. Pas nadat de explosies zijn opgehouden, gaan ze naar huis. Als ze door de Boliestraat lopen, dwarrelen er papieren door de lucht. Papieren die ze onmiddellijk herkennen. Het zijn bankafschriften van hun bank.
Bij het gemeentehuis op de Markt gaan ze de hoek om. Dan wordt hun vrees bewaarheid. Van hun woning, maar ook van het tegenoverliggende pand van
schoenmakerij Diepenbroek
, resten slechts stapels stenen. Een overbuurvrouw, mevrouw Zetsma, vangt hen op. In haar woning worden ze getroost en krijgen ze koffie.
Met man en macht wordt er onder leiding van Duitse militairen gezocht onder het puin. Bij Diepenbroek worden de eerste slachtoffers geborgen. Rond het middaguur wordt Anton Overling uit het puin is bevrijd. Hij is zwaargewond aan zijn arm. Uren later wordt in de ingestorte keldergewelven Albertje gevonden: dood. Evenals dienstbode Bertha Kok en de Duitse soldaat.
Maria en de kinderen worden, elk apart, bij diverse families ondergebracht. Anton belandt in kasteel Keppel dat als noodziekenhuis is ingericht.
Bij de inwoners heerst onbegrip. Waarom werden uitgerekend deze beide panden getroffen? Wat beoogde de Britse piloot toen hij tijdens zijn duikvlucht zijn raketten boven de stad afschoot? Voor iedereen staat in ieder geval vast dat de beide panden onmogelijk zijn doel geweest kunnen zijn.
De volgende dag wordt er bij Overling gezocht in de puinhopen. Een waardevolle Chinese schaal blijkt op wonderbaarlijke wijze onbeschadigd.
Ook de daaropvolgende dag, woensdag de 21ste, wordt er gezocht. Onder andere door een verzetsman. Hij zoekt een sleutel. De sleutel van de kluis. Die bevat belangrijke gegevens voor het verzet.
Iemand
anders zoekt de sleutel van een geheime kluis waarin veel joodse waardevolle spullen liggen opgeborgen
Het is vijf minuten voor vijf als er wederom vliegtuigen boven de stad verschijnen. Opnieuw volgt er
een bombardement
. Nu worden tientallen panden getroffen. Van de Waterstraat blijven slechts een paar huizen gespaard. Onder de ruim honderd doden bevinden zich ook de beide mannen die naar de sleutels zochten.
De totaal verwoeset woning van de familie Overling en het bankgebouw in de Waterstraat. Op de voorgrond het puin vanschoenmakerij Diepenbroek (Jan Massink, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers)