laatste nieuws

Documentaire en expositieVermist

Stichting Doetinchem Herdenkt heeft een documentaire gemaakt over de April-meistakingen en Doetinchememr Frits Loep. Het laat tevens de zoektocht van respectievelijk zijn vrouw, zijn dochter en zijn kleindochter zien. De zaterdagmiddag 29 april was de première. Op zondag 30 april was de documentaire te zien in in de filmzaal van SDH in de gevangenisvleugel van De Kruisberg. Vervolgens was de documentaire op 6, 7 en 8 mei (elk uur) op televisie te zien bij de regionale zender Regio8. Om via deze site de documentaire te zien, kunt u hiernaast op de afbeelding klikken. 

In de expositieruimte van de voormalige gevangenisvleugel van de Kruisberg is er door Stichting Doetinchem Herdenkt een expositie ingericht over de April-meistakingen en Frits Loep. De expositie is door wethouder Robbert Hummelink op 29 april geopend. Onder aan deze bladzijde kunt u zien wanneer de Kruisberg is geopend.  

Première documentaire en opening expositie


Op 29 april was de première van de door Stichtng Doetinchem Herdenkt geproduceerde documentaire Vermist. In De Kruisberg bij Lunchroom Buuls zag een aantal genodigden de zoektocht van kleindochter Brita Röhl naar de tijdens de April-meistakingen gefusilleerde Frits Loep.

Indien u op de afbeeldng hiernaast klikt dan is een impresie te zien van de première en de opening van de expositie.  

 

 

 

De April-meistakingen 1943

 

De Landelijke Stichting Herdenking April-meistakingen 1943

De April-meistakingen genieten in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Februaristaking vrij weinig bekendheid. Daarom is er in 2018 een landelijke stichting opgericht; de Stichting Landelijke Herdenking April-meistakingen 1943. De stichting wil meer bekendheid geven aan de gebeurtenissen van toen.
De aanleiding voor de stakingen was de bekendmaking van de Duitsers om 300.000 voormalige Nederlandse militairen voor de Arbeitseinsatz naar Duitsland te sturen.
De April-meistakingen begonnen spontaan op 29 april 1943 bij Machinefabriek Stork in Hengelo (Ov). Drieduizend mensen liepen daar de fabriek uit. De telefonistes belden vervolgens bedrijven in de omgeving; “Wij staken, doen jullie mee?”
Op die manier verspreidde de staking zich over het hele land. Tussen de 200.000 en 500.000 mensen legden het werk neer. In het zuiden werd het ook wel de mijnstaking genoemd, omdat de mijnwerkers staakten. In het noorden kreeg het de naam melkstaking omdat boeren weigerden om melk te leveren zodat melkfabrieken stil kwamen te liggen.
De Duitsers waren bang dat de stakingen zich uit zouden breiden naar België en Frankrijk. Ze grepen daarom hard in. Er waren 80 standrechtelijke fusillades en 120 mensen werden op straat doodgeschoten. Ook waren er veel gewonden na schietpartijen. Duizenden werden er opgepakt en verdwenen in kampen,
Ook in Doetinchem en Gaanderen en in andere plaatsen in de Achterhoek werd gestaakt. Soms kort, vaak een dag en hier en daar ook langer.Na tien dagen waren de stakingen overal voorbij.
De April-meistakingen betekenden een kentering in de oorlog. Het verzet nam daarna toe en de weerstand tegen de bezetter was vanwege het gewelddadige optreden gegroeid. Tevens nam de bereidheid toe om onderduikers onderdak te bieden.

Boek
In april is  er een boek verschenen over de April-meistakingen. Het is geschreven door de historici Erik Dijkstra en Hans Morssinkhof.

Ingenieur Frits Loep uit Doetinchem
Frits Loep werd geboren in Doetinchem en bracht er vervolgens zijn jeugd door. Zijn vader was directeur van de Tramweg-maatschappij Zutphen-Emmerich. Na de middelbare school vertrok hij naar Karlsruhe. Daarna werkte hij als ingenieur bij Stork in Hengelo. Hij werd op 4 mei gefusilleerd. Zijn stoffelijk overschot is nooit gevonden. Zijn kleindochter Brita Röhl zoekt nog tot op de dag van vandaag.

Verzetsmuseum
In het onlangs heropende en vernieuwde Verzetsmuseum in Amsterdam is een vitrine ingericht met persoonlijk zaken van Frits Loep.

Televisieprogramma’s
BNN/Vara heeft een documentaire gemaakt over de stakingen. Deze zijn in drie afleveringen op televisie uitgezonden. Ook Klokhuis had een uitzending over de stakingen.

Fietstocht Kruisberg-Rademakersbroek-De Bark
 

Op 4 mei werd door de NOS de documentaire De 46 mannen van Rademakersbroek uitgezonden. Een documentaire over 46 voornamelijk verzetsmensen die op 2 maart 1945 uit hun cellen van de SD-gevangenis De Kruisberg werden gehaald en op een akker nabij Varsseveld (Het Rademakersbroek) werden gefusilleerd door een Duits vuurpeloton. Dit als vergelding voor de moord op vier Duitse militairen; een actie van verzetsgroep De Bark, genoemd naar hun hoofdkwartier, een boerderdij bij Lintelo.

Daarom heeft Stichting Doetinchem Herdenkt een fietstocht uitgezet tussen de toenmalige gevangenis de Kruisberg, het monument op het Rademakersbroek en de voormalige boerderij De Bark. De totale lengte bedraagt ongeveer 50 kilometer. Er is echter ook een afkorting zonder De Bark aan te doen. Die route is ongeveer 30 kilometer.
U kunt de routekaart als afbeelding opslaan, printen of op uw telefoon zetten.

Er is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van knooppunten.
K = Kruisberg, R = Rademakersbroek en B = De Bark
De Kruisberg is aan de Klootsemastraat in Doetinchem. 

Het monument op het Rademakersbroek is aan Rademakersbroek. De inmiddels afgebroken boerderij De Bark stond bij de splitsing van Gelkinkweg en Giebinkslat. 
De totale route gaat zoveel mogelijk via deknooppunten:

 K, 57, 58, 12,, 13, 71, 21,20, 42, R, 52, B, 67, 57, 56, 55, 72, 18, 38, 37

Route met afkorting: na R naar 42, 94, 98 en vervolgens verder op de volledige route naar 72.
Let op hier en daar wijkt de van de knooppuntenroute af.

Onderweg passeert u diverse locaties waar tijden de Tweede Wereldoorlog iets is gebeurd. De bijbehorende verhalen kunt u op deze site vinden:

1  Sabotage van de telefoonkabels
2  Radarcentrum Rosengarth
3  Kasteel Slangenburg
4  Asperges (wegversperring) monument ter hoogte van de  brug van de Bielheimerbeek
5  Kerkstraat, getroffen door bommen op 26 maart 1943
6  Bruggetje bij het Onland 
7  Rekhemseweg. Getroffen door bombardement op 8 februari 1945 
8  Vliegveld Groenedaal

 

Oorlogsgraven onderhouden

Op maandag 27 maart hebben leerlingen van groep 8 van Montessorischool De Pas de door hun school geadopteerde oorlogsgraven op de Algemene Begraafplaats aan de Loolaan onderhouden.
Een vrijwilliger van Stichting Doetinchem Herdenkt had hen een week geleden op school de verhalen verteld van de mannen die er begraven liggen.
Zoals elk jaar werden ook nu weer de veertien graven gepoetst en de perkjes geharkt. Daarna was er een herdenking en een minuut stilte. Vervolgens legden de kinderen bloemen met daaraan zelfgeschreven teksten.

 

 

Opnamen NOS in de Kruisberg

 

Een team van de NOS heeft woensdag 22 maart in de Kruisberg opnamen gemaakt voor een documentaire over de fusillade van 46 verzetsmensen op het Rademakersbroek. Op die akker nabij Varsseveld werden ze op 2 maart 1945 gefusilleerd als repressaille voor een aanslag door de verzetsgroep De Bark. Zij zaten in de Krusiberg als Todeskandidat opgsloten als gevangenen van de Sicherheitsdienst. De documentaire wordt door de NPO uitgezonden tijdends de Dodenherdenking op 4 mei.

 

 

Herdenking bombardementen

In de Catharinakerk zijn dinsdagmiddag 21 maart de bombardementen op Doetinchem van maart 1945 herdacht. Om vijf minuten voor vijf luidden alle klokken van Doetinchem; het moment van het bombardement.  Er was onder meer een toespraak van burgemeester Mark Boumans. Kinderburgemeester Sophie Wissing droeg een gedicht voor over uitgesteld verdriet dat werd geschreven door de onlangs overleden Toos Grol-Overling die bij het bombardement in de Waterstraat haar broertje verloor. Ook Wim Scheerder las een gedicht voor. Zijn moeder kwam om het leven.  Daarnaast was er een interview van Goos Zetsma te zien. Tot op de dag van vandaag is zijn zus Mary vermist. 
Marise en Tim zorgden voor prachtig gezongen nummers. De presentatie was in handen van Esther Ruesen.

Open Dag 

 

Op zondag 12  maart was het precies vijf jaar geleden dat Stichting Doetinchem Herdenkt werd opgericht. Om daar bij stil te staan, was er in de Kruisberg een Open Dag.  In de filmzaal waren documentaires te zien en ook was de expositie rond de verdedigingswerken te aanschouwen. Ook was Jan Jacob de Groot aanwezig, een kleinzoon van Jan Jacob de Groot die door de Sicherheitsdienst gevangen werd gehouden en tot de 46 mannen behoorde die op 2 maart 1945 op het Rademakersbroek werd gefusilleerd. Vele tientallen mensen bezochten de Open Dag.  

 

Herdenking Woeste Hoeve.


Bij de Woeste Hoeve werd op 8 maart de fusillade van 117 mannen herdacht; een repressaille na de aanslag van het verzet op de SS'er Rauter. 25 Van hen waren gevangenen uit De Kruisberg. Vandaar dat Stichting Doetinchem Herdenkt aanwezig was en ook een bloemstuk heeft gelegd tijdens de herdenking bij het monument.

 

Herdenking Rademakersbroek

 

Op 2 maart was de jaarlijks herdeking bij het Rademakersbroek bij Varssevel. Daar werden op 2 maart 1945 46 gevangen gefusilleerd als repressaille als vergelding voor de moord op vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark. Stichting Doetinchem heeft bloemen gelegd tijdens de herdenking. ook was de NOS aanwzig. Op 4 mei wordt tijdens Dodenherdenking een documentaire iuitgezonden. 

 

 

 

 

De oorlog van Jan Massink

 

Stichting Doetinchem Herdenkt heeft een boek samen-gesteld met meer dan 250 foto's en dagboekfragmenten van Jan Massink. Het boek verschijnt in het najaar. Het wordt uitgegeven door uitgeverij Hermans. 

 

 

 

Lichtjesavond

Op kerstavond, zaterdag 24 december, was de jaarlijkse Lichtjesavond . Op de Algemene Begraafplaats aan de Loolaan werden lichtjes geplaats op de zestien oorlogsgraven.

Televisiedocumentaires over de bombardementen op Doetinchem, maart 1945

2005 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 2020

laatste activiteiten, interviews, documentaires en films

Sinds 3 oktober 2021 beschikt SDH over een eigen youtube-kanaal . Daar kunt u talloze opnames bekijken in een overzicht (video's). Hieronder de laatste acht. De overige interviews vindt u door hier te klikken. Voor de documentaires met oorlogs-verhalen klikt u hier Voor reportages van diverse activiteiten klikt u hier en voor reportages van herdenkingen klikt u hier.

77 jaar na dato bezochten familieleden van de in Doetinchem gesneuvelde Canadees James Prentiss Sands Doetinchem
De verdwenen zus
Achter de vriendelijke bediening in de winkel van Zetsma ging een groot verdriet schuil
Lezingen De Kruisberg
De grootste bankoverval aller tijden
18, 19, 20 en 21 mei 2022
Herdenking bombardementen
volledige registratie
21 maart 2022 Catharinakerk
Onthulling informatiebord
Begraafplaats Loolaan
23 maart 2022
Het vliegtuig van de Brit Peter Thorne werd boven Hamburg uit de lucht geschoten. Anderhalf jaar later belandde hij in Doetinchem
De zoektocht van Nico Brugman
De joodse Nico Velleman zat als kind bij diverse gezinnen ondergedoken. Na de bevrijding kwamen vreemden hem ophalen.

website

laatste geplaatste onderwerpen:

Evert Jan Roenhorst
De razzia van 18 november 1942
Joe Segal; bevrijder en filantroop
Notaris van Gorkom, joodse geroofde panden
Dagboek Bosch van Rosenthal (deel 1)
Met het fietsstuur in de hand
Het sigarenblikje
Hoe Hein Bulten de Luftwaffe te lijf ging
 't Mentingslag
Lijst geroofde joodse panden
De ontsnapping van Zelma Philips
Het dagboek van Jacoba van der Kun
De bankovervallers uit Almelo

Deze website wil zoveel mogelijk informatie bieden over de situatie in en rondom Doetinchem tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De site is eigendom van Stichting Doetinchem Herdenkt en wordt ook door deze stichting beheerd.
Er wordt nog volop gewerkt aan deze site. Een deel van de gegevens moet nog worden geplaatst. Tientallen onderwerpen bij WOII-onderwerpen zijn echter al geheel of gedeeltelijk te lezen.

Ook zijn enkele documentaires te zien: onder bombardementen is dat Met het begin van de Lente, bij verzet De Bark en bij bedrijfsleven, uitgevers-maatschappij Misset zijn dat de vier alleveringen van de televisiedocumentaire Meneer Kees en meneer Henk..
Naast de informatie op deze site staan er ook berichten van Stichting Doetinchem Herdenkt op facebookpagina:

Doetinchem in oorlogstijd

Wanneer u zelf informatie of verhalen voor deze website hebt, dan kunt u die sturen naar:

info@doetinchemherdenkt.nl

De site bevat een grote hoeveelheid informatie, namen en begrippen. U kunt zelf zoeken op het wereldwijde web of op deze site door een tekst in te vullen op zoeken op de balk onder aan elke pagina.

youtubekanaal

Stichting Doetinchem Herdenkt beschikt over een eigen kanaal op Youtube . Daarop staan alle reportages, interviews, herdenkingen ed die door SDH zijn gemaakt. U kunt zich abonneren op dit kanaal.

Oproep aan familie voormalige
gevangenen De Kruisberg

 

Stichting Doetinchem Herdenkt (SDH) is al geruime tijd bezig om informatie te verzamelen van voormalige gevangenen van De Kruisberg. Dat betreft twee tijdvakken.
Op de eerste plaats de periode van 5 september 1944 tm 27 maart 1945. Toen hield de Sicherheitsdienst er veel verzetsmensen en geallieerde militairen gevangen. Van hen werden er 71 gefusilleerd. SDH heeft inmiddels hun namen, verhalen en foto's. Deze zijn op de SDH-website te vinden:

Hun foto's en verhalen zijn thans ook in de Kruisberg te zien als onderdeel van de expositie van oorlogsfoto's (zie agenda en openingstijden)
Ook is al een deel van de namen bekend van de 17 mannen die tussen Doetinchem en Ruurlo uit de trein wisten te springen. Een trein die hen met 77 anderen naar het Duitse concentratiekamp Neuengamme zou brengen. Een kamp (met bijkamp Wöbbelin) dat de meesten uiteindelijk niet overleefden.
Tevens zijn er al enkele namen bekend van vrouwelijke gevangenen waarvan een groot deel bij het naderen van de Canadezen nog naar kamp Westerbork is gebracht.
Ook zijn er diverse namen bekend van gevangenen die er tijdelijk gevangen zaten.

 

Het tweede tijdvak betreft de periode van 2 april 1945 tm 1946. Toen was de Kruisberg een Bewaar- en Verblijfskamp van 1300 NSB'ers en andere tot fout bestempelde landgenoten. Het betrof inwoners uit 19 Achterhoekse gemeenten.
SDH wil de namen en verhalen van beide groepen vastleggen omdat nooit vergeten mag worden wat er toen is gebeurd. Door ze vast te leggen kunnen ze worden doorgegeven aan de volgende generaties. De Kruisberg wordt dan ook vaak bezocht door schoolklassen. De verhalen worden dan geregeld verteld door familieleden van de gevangen gehouden verzetsmensen.
Daarnaast organiseert SDH familiedagen op De Kruisberg. Deze dagen zijn bestemd voor familie en nabestaanden van de voormalige gevangenen. Daartoe zijn enkele toenmalige cellen waarin zij verbleven, zoveel mogelijk in authentieke staat ingericht.
Deze bezoeken zijn indrukwekkend en vaak emotioneel. Telkens blijkt een bezoek voor velen, zelfs na 75 jaar, uitermate belangrijk. Temeer daar er vaak al die jaren niet of nauwelijks over is gepraat. Het verdriet was vaak te groot. Een bezoek aan de Kruisberg helpt bij de verwerking. Zelfs bij de tweede en derde generaties.
Kortom, SDH wil zoveel voormalige gevangenen een gezicht geven aan de hand van de verkregen informatie. Indien u beschikt over dergelijke informatie dan kunt u die sturen naar info@doetinchemherdenkt.nl