laatste nieuws
Indrukwekkend bezoek dochter en kleindochter
Wilhelmina (een door haar ouders zeer bewust gegeven voornaam in 1941) Karssenberg uit Gelselaar was nog maar drie jaar oud, toen Duitse militairen haar moeder Trui tijdens die laatste oorlogswinter ophaalden. Vanuit hun boerderij De Boshoek zag ze samen met haar broer en zus hoe ze in een Duitse legerauto verdween.
Hun vader Derk was niet thuis. Hij maakte deel uit van een verzetsgroep en zat in een hol in het nabijgelegen bos. Zijn broers zaten opgesloten in Kamp Vught.
Trui Karssenberg-te Hennepe werd vervolgens naar De Kruisberg gebracht, de Doetinchemse gevangenis van de Sicherheitsdienst. De Duitsers hoopten dat Derk op deze manier op zou duiken. Dat gebeurde echter niet.
Op 2 december ontving Stichting Doetinchem Herdenkt de toen driejarige Wilhelmina, nu 83 jaar. Samen met haar dochter Jolanda. Een bezoek dat veel indruk op beiden maakte. "Ik wist niets over De Kruisberg. Er is thuis nooit over gepraat."
Naamsverandering
Nog voor de oprichting Van Stichting Doetinchem Herdenkt (SDH) had ik al de pagina Doetinchem in oorlogstijd geopend. Toen uiteindelijk SDH was opgericht, werd het de pagina van de stichting. Dat viel evenwel niet af te leiden aan de naam. Vandaar dat het tijd werd dat de pagina ook de naam van Stichting Doetinchem Herdenkt kreeg. Dat is sinds 10 januari het geval.
Karel Berkhuysen
(voorzitter SDH)
Veel belangstelling voor beladen oorlogsarchief
Opnieuw was er veel belangstelling voor een bijeenkomst van Stichting Doetinchem Herdenkt (SDH) in 't Brewinc. Evenals drie weken geleden stond dinsdagavond 19 november een beladen onderwerp centraal. Deze keer de NSB en collaboratie. Beide volop in de belangstelling vanwege het verval op 1 januari 2025 van de openbaarheidsbeperking van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Dan worden, in fases, 485.000 dossiers voor iedereen online doorzoekbaar. Karel Berkhuysen legde uit wat dat inhoudt. Tevens interviewde hij Richard Rözer die vertelde over het NSB-lidmaatschap van zijn opa en de rol bij de SS van zijn vader. Openhartig maakte hij de vele toehoorders deelgenoot van zijn strijd om daar mee om te gaan.
Eerbetoon bij graf verzetsvrouw
Annie de Graaf door zoon van neergestorte boordschutter George Kelly
Op 24 september ontving Stichting Doetinchem Herdenkt in het Informatie- en Documentatiecentrum op de begraafplaats aan de Loolaan David Kelly uit Glasgow. De Schot is een zoon van George Kelly, een boordschutter die tijdens de Tweede Wereldoorlog met zijn door een Duitse nachtjager aangeschoten lancaster-bommenwerper in de Slangenburg op 23 september 1944 neerstortte. De negentienjarige Kelly was de enige overlevende. Hij vond onderdak bij boer Bruggink aan de IJzevoordseweg.
Vervolgens werd hij opgehaald door de Doetinchemse verzetsvrouw Annie de Graaf. Zij bracht hem onder in de woning van de familie Houtsma aan de Plantsoenstraat. Terwijl hij daar op zolder zat, namen twee dagen later er ook Duitse officieren hun intrek. Hoewel zij na enige tijd weer vertrokken was wel duidelijk dat het adres te gevaarlijk was. Daarop haalde de Beekse verzetsman Wim Moorman hem op. Die bracht hem onder op de zolder van de varkensschuur van de familie Berntsen in Loerbeek, het hoofdkwartier van de Beekse verzetsgroep waar ook Karel Adriaens en Herman Ankoné deel van uitmaakten. Op de zolder was ook de Oostenrijkse deserteur Hans Reichel ondergebracht.
Daar meldde zich ook een man die zei dat hij graag deel uit wilde gaan maken van de groep. Maar al snel bleek dat het een infiltrant was die voor de Duitsers werkte: een V-mann. De groep liep door hem zoveel gevaar dat besloten werd hem te liquideren. Het was uiteindelijk George Kelly die de trekker overhaalde. De verrader werd achter de schuur begraven.
Na de mislukte operatie Market Garden waren er ruim 350 geallieerden op de nog bezette noordoever van de Nederrijn achtergebleven. Samen met het verzet werd besloten om met ontsnappingsacties zoveel mogelijk mannen alsnog over de Nederrijn naar bevrijd gebied te brengen: Operatie Pegasus.
Operatie Pegasus I in oktober slaagde. Meer dan honderd mannen werden met bootjes in de buurt van Wageningen over de Rijn gebracht.
Operatie Pegasus II was gepland in de nacht van 17 op 18 november. De mannen die deel uit zouden gaan maken van de groep zaten verspreid op allerlei plaatsen ondergedoken. George Kelly werd door Clemens en Riek Berntsen naar het pontje bij Bronkhorst gebracht. Daarna naar een vakantiehuisje op camping Coldenhove bij Eerbeek. Vervolgens werd hij als nepgewonde in een ziekenauto naar het verzamelpunt in Lunteren gebracht.
Pegasus II mislukte echter jammerlijk omdat de groep onderweg op Duitsers stuitte. Tijdens een vuurgevecht vielen er doden en gewonden. Anderen werden gevangengenomen. Onder hen drie Nederlandse gidsen en een verpleegster. Zij belandden uiteindelijk in de SD-gevangenis De Kruisberg.
George Kelly wist echter met enkele anderen te vluchten. Hij bereikte zelfs de Nederrijn maar durfde niet naar de overkant te zwemmen. Op 23 november werd hij gevangengenomen door de Duitsers die hem vervolgens afvoerden naar een krijgsgevangenenkamp in Duitsland. Daar werd hij uiteindelijk bevrijd door het Sovjet-leger.
Op de begraafplaats aan de Loolaan was ook Henk Ankoné aanwezig, de zoon van verzetsman Herman Ankoné. Hij had David Kelly nog nooit ontmoet. Het werd dan ook een bijzondere ontmoeting. Bij het graf van Annie de Graaf legde David Kelly een kruis met het opschrift Lest we forget. Een dag eerder had hij dat ook gedaan op de crashplek.
Beiden bezochten een dag later het graf van de uiteindelijk door een Duits vuurpeloton gefusilleerde Wim Moorman op het Ereveld in Loenen.
Studenten Graafschap College knappen
WOII-graven op.
In het kader van het vak burgerschap waren er voor negentig studenten van de afdeling Veva (veiligheid & vakmanschap) van het Graafschap College in Doetinchem op woensdag 1 november diverse activiteiten. Dat gebeurde in samenwerking met Stichting Doetinchem Herdenkt (SDH) en BUHA.
Op de locatie Sportweg verzorgde SDH een voorlichting over de stichting en over Doetinchem tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tevens was er een korte documentaire.
Op de Kruisberg kregen de studenten van SDH-vrijwilligers de (oorlogs)geschiedenis van het gebouw te horen en waren er rondleidingen.
Na de lunchpauze vertrokken de studenten naar de begraafplaats aan de Loolaan. Daar maakten ze in groepen 25 verwaarloosde graven schoon die alle te maken hebben met de Tweede Wereldoorlog. Dat betrof onder meer gesneuvelde militairen, verzetsmensen en bombardementsslachtoffers.
De oorlog van Jan Massink
Een unieke uitgave van Stichting Doetinchem Herdenkt
Het boek telt 240 pagina's met 260 unieke foto's. Allemaal gemaakt door Doetinchemmer Jan Massink (1905-1980) tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze zijn voorzien van talloze verhalen en vele fragmenten uit zijn dagboeken. Het is zeer uitzonderlijk dat één fotograaf gedurende de gehele oorlog zoveel foto's maakte.
Het is een uitgave van Stichting Doetinchem Herdenkt. De teksten zijn van Karel Berkhuysen en Ingeborg te Dorsthorst. Saskia Bruil verzorgde de opmaak.
Het boek was genomineerd voor het Beste boek Achterhoek en Liemers 2023..
Het wordt uitgegeven door Uitgeverij Hermans en is te koop in de boekhandel voor € 29,95. U kunt het ook bestellen door het invullen van onderstaand formulier.
.
Canadese film
In Canada is een film gemaakt die bestaat uit beelden die in september 2022 werden opgenomen tijdens een voettocht van kinderen en andere familieleden van Canadese militairen die de Achterhoek bevrijdden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ruim 77 jaar later volgden zij dezelfde route.
Het gedeelte tussen Megchelen en Doetinchem bestaat vrijwel uitsluitend
uit beelden van de reportage die Stichting Doetinchem Herdenkt (SDH) maakte.
Samen met Buurtvereniging De Hoop zorgde SDH tevens voor de organisatie in de stad.
De Canadese film bestaat uit twee delen. Deel 2 laat met name het laatste gedeelte van de tocht zien die eindigde met een ontvangst op paleis Het Loo door prinses Margriet en Pietervan Vollenhoven. Daar was ook SDH voor uitgenodigd. Na de ceremonie was er op het terras een gezellige ontmoeting. De fiets die aan het einde van de reportage (met toestemming) tegen de koninklijke stallen is te zien, is van de SDH-voorzitter.
Documentaire en expositieVermist
Stichting Doetinchem Herdenkt heeft een documentaire gemaakt over de April-meistakingen en Doetinchemmer Frits Loep. Het laat tevens de zoektocht van respectievelijk zijn vrouw, zijn dochter en zijn kleindochter zien. Zaterdagmiddag 29 april was de première en op zondag 30 april was de documentaire te zien in in de filmzaal van SDH in de gevangenisvleugel van De Kruisberg. Vervolgens was de documentaire op 6, 7 en 8 mei (elk uur) op televisie te zien bij de regionale zender Regio8. Om via deze site de documentaire te zien, kunt u hiernaast op de afbeelding klikken.
In de expositieruimte van de voormalige gevangenisvleugel van de Kruisberg is door Stichting Doetinchem Herdenkt een expositie ingericht over de April-meistakingen en Frits Loep. De expositie is door wethouder Robbert Hummelink op 29 april geopend. Onder aan deze bladzijde kunt u zien wanneer de Kruisberg is geopend.
De April-meistakingen 1943
De April-meistakingen genieten in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Februaristaking vrij weinig bekendheid. Daarom is er in 2018 een landelijke stichting opgericht; de Stichting Landelijke Herdenking April-meistakingen 1943. De stichting wil meer bekendheid geven aan de gebeurtenissen van toen.
De aanleiding voor de stakingen was de bekendmaking van de Duitsers om 300.000 voormalige Nederlandse militairen voor de Arbeitseinsatz naar Duitsland te sturen.
De April-meistakingen begonnen spontaan op 29 april 1943 bij Machinefabriek Stork in Hengelo (Ov). Drieduizend mensen liepen daar de fabriek uit. De telefonistes belden vervolgens bedrijven in de omgeving; “Wij staken, doen jullie mee?”
Op die manier verspreidde de staking zich over het hele land. 500.000 Mensen legden het werk neer. In het zuiden werd het ook wel de mijnstaking genoemd, omdat de mijnwerkers staakten. In het noorden kreeg het de naam melkstaking omdat boeren weigerden om melk te leveren zodat melkfabrieken stil kwamen te liggen.
De Duitsers waren bang dat de stakingen zich uit zouden breiden naar België en Frankrijk. Ze grepen daarom hard in. Er waren 80 standrechtelijke fusillades en 120 mensen werden op straat doodgeschoten. Ook waren er veel gewonden na schietpartijen. Duizenden werden er opgepakt en verdwenen in kampen,
Ook in Doetinchem en Gaanderen en in andere plaatsen in de Achterhoek werd gestaakt. Soms kort, vaak een dag en hier en daar ook langer.Na tien dagen waren de stakingen overal voorbij.
Frits Loep werd geboren in Doetinchem en bracht er vervolgens zijn jeugd door. Na de middelbare school vertrok hij naar Karlsruhe. Daarna werkte hij als ingenieur bij Stork in Hengelo. Hij werd op 4 mei gefusilleerd. Zijn stoffelijk overschot is nooit gevonden. Zijn kleindochter Brita Röhl zoekt nog tot op de dag van vandaag.
In het onlangs heropende en vernieuwde Verzetsmuseum in Amsterdam is een vitrine ingericht met persoonlijk zaken van Frits Loep.
Fietstocht Kruisberg-Rademakersbroek-De Bark
Op 4 mei werd door de NOS de documentaire De 46 mannen van Rademakersbroek uitgezonden. Een documentaire over 46 voornamelijk verzetsmensen die op 2 maart 1945 uit hun cellen van de SD-gevangenis De Kruisberg werden gehaald en op een akker nabij Varsseveld (Het Rademakersbroek) werden gefusilleerd door een Duits vuurpeloton. Dit als vergelding voor de moord op vier Duitse militairen; een actie van verzetsgroep De Bark, genoemd naar hun hoofdkwartier, een boerderdij bij Lintelo.
Stichting Doetinchem Herdenkt heeft een fietsroute uitgezet tussen deze drie locaties. De route en de bijbehorende informatie is te vinden op activiteiten/fietstochten.
NOS-documentaire De 46 van Rademakersbroek
Op 4 mei is door de NOS de documentaire de 46 van Rademakersbroek uitgezonden.
Op aangrijpende wijze wordt het verhaal verteld van 46 in SD-gevangenis De Kruisberg opgesloten verzetsmensen die op 2 maart 1945 op een akker nabij Varsseveld zijn gefusilleerd. De f usillade was een vergelding voor de moord op vier Duitse miltairen door de verzetsgroep De Bark.
In our fathers footsteps
Familieleden van Canadezen die Nederland bevrijdden, liepen dagenlang dezelfde routes als de militairen toentertijd.
De eerste dag was van Megchelen naar Doetinchem.
Televisiedocumentaires over de bombardementen op Doetinchem, maart 1945
2005 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 2020
activiteiten, interviews, documentaires en films op SDH-youtubekanaal
SDH beschikt over een eigen youtube-kanaal . Daar kunt u alle documentaires en
opnames bekijken in een overzicht (video's). Hieronder de laatste.
. Het meest desastreuze bombardement dat Doetinchem trof was dat van 21 maart 1945. Een ramp die de toen zestienjarige Dolf Maandag maar ternauwernood ontliep.
Laurens Liezenberg maakte deel uit van het verzet.Op zijn onderduikadres werd hij gear-rsteerd.Op 2 februari 1945 werdhij vanuit de Kruisberg pervtrein afgvoerd naar Neuengamme,
Na de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië kwamen veel Ambonezen naar Nederland. Sommigen als verstekeling Bij aankomst werden ze direct naar De Kruisberg gebracht.
Wat gebeurde er op 8 februari 1945?
Een vraag die Coen Hartjes altijd bezighield. Omdat de gebeurtenis op die dag zo bepalend was voor de rest van zijn levenn
Het ongelooflijke verhaal van de Doetinchemse marinierLouis Bussink
D e 94-jarige Henk Luesink blikt terug hoe hij onder meer enkele hachelijke momenten beleefde.
Jan Massink was onder meer amateurfotograaf. Zijn foto's zijn te vinden in het boek De oorlog van jan Massink.
Ben Vriezen praatte nooit over het bombardement op 21 maart 1945. Zijn dochter Sara wilde meer weten.
77 jaar na dato bezochten familieleden van de in Doetinchem gesneuvelde Canadees James Prentiss Sands Doetinchem
De verdwenen zus
Achter de vriendelijke bediening in de winkel van Zetsma ging een groot verdriet schuil
Lezingen De Kruisberg
De grootste bankoverval aller tijden
18, 19, 20 en 21 mei 2022
Onthulling informatiebord
Begraafplaats Loolaan
23 maart 2022
Het vliegtuig van de Brit Peter Thorne werd boven Hamburg uit de lucht geschoten. Anderhalf jaar later belandde hij in Doetinchem
De zoektocht van Nico Brugman
De joodse Nico Velleman zat als kind bij diverse gezinnen ondergedoken. Na de bevrijding kwamen vreemden hem ophalen.
laatste nieuws
Schenking als dank voor onderduik
Productie documentaire Frits Loep
Open Monumentendag
In our fathers footsteps
In memoriam; Joe Segal
Canadees bezoek familie gesneuvelde Prentiss Sands
Vier avonden lezing op De Kruisberg over bankoverval
Indrukwekkende Dodenherdenking
Opnamen omroep Gelderland in De Kruisberg
Onthulling informatiebord
Herdenking bombardementen
Bloemlegging Rademakersbroek
Lichtjesavond op de Loolaan
Oorlogsverhaal Peter Thorne
Interview Willem Hissink
Interview Nico Velleman
Nu ook unieke dagboeken Jan Massink
Aanschaf apparatuur
rapport joods vastgoed
Op deze website staan 7000 gedwongen verkopen van panden tijdens de Tweede Wereldoorlog. In Doetinchem gaat het om 87 panden. Op deze website is hier meer informatie te vinden over joodse panden in Doetinchem.
website
Laatste geplaatste onderwerpen:
George en David Kelly
Tony Hibbert en Market Garden
Evert Jan Roenhorst
De razzia van 18 november 1942
Joe Segal; bevrijder en filantroop
Notaris van Gorkom, joodse geroofde panden
Dagboek Bosch van Rosenthal (deel 1)
Met het fietsstuur in de hand
Het sigarenblikje
Hoe Hein Bulten de Luftwaffe te lijf ging
't Mentingslag
Lijst geroofde joodse panden
De ontsnapping van Zelma Philips
Het dagboek van Jacoba van der Kun
De bankovervallers uit Almelo
Deze website wil zoveel mogelijk informatie bieden over de situatie in en rondom Doetinchem tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De site is eigendom van Stichting Doetinchem Herdenkt en wordt ook door deze stichting beheerd.
Er wordt nog volop gewerkt aan deze site. Een deel van de gegevens moet nog worden geplaatst. Tientallen onderwerpen bij WOII-onderwerpen zijn echter al geheel of gedeeltelijk te lezen.
Ook zijn enkele documentaires te zien: onder bombardementen is dat Met het begin van de Lente, bij verzet De Bark en bij bedrijfsleven, uitgevers-maatschappij Misset zijn dat de vier alleveringen van de televisiedocumentaire Meneer Kees en meneer Henk..
Naast de informatie op deze site staan er ook berichten van Stichting Doetinchem Herdenkt op facebookpagina:
Wanneer u zelf informatie of verhalen voor deze website hebt, dan kunt u die sturen naar:
De site bevat een grote hoeveelheid informatie, namen en begrippen. U kunt zelf zoeken op het wereldwijde web of op deze site door een tekst in te vullen op zoeken op de balk onder aan elke pagina.
youtubekanaal
Stichting Doetinchem Herdenkt beschikt over een eigen kanaal op Youtube . Daarop staan alle reportages, interviews, herdenkingen ed die door SDH zijn gemaakt. U kunt zich abonneren op dit kanaal.